Hãng tin CNN ngày 19/12 dẫn nguồn tin giấu tên am hiểu vấn đề cho biết Thủ tướng Benjamin Netanayahu đã lệnh cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đóng quân tại ngọn Hermon,đỉnh núi cao nhất ở Syria,đến ít nhất là cuối năm 2025,nhằm mục đích duy trì lực lượng cho đến khi tình hình chính trị,an ninh ở Syria ổn định trở lại.

Ông Netanyahu dường như cũng đang chờ xem liệu giới lãnh đạo mới ở Syria có định tuân thủ thỏa thuận rút quân được hai nước ký năm 1974 hay không. Thỏa thuận khi đó dẫn đến thành lập vùng đệm ở Cao nguyên Golan dọc biên giới Israel - Syria,đỉnh Hermon nằm trong vùng đệm này.

Giới chức Israel chưa bình luận về thông tin.

Ông Netanyahu (bên trái) trong chuyến thăm đỉnh Hermon hôm 18/12. Ảnh: AFP

Đỉnh Hermon là vị trí có giá trị chiến lược với tầm nhìn bao quát Lebanon,Israel và Syria. Nó chỉ cách thủ đô Damascus của Syria hơn 35 km,cho phép quân đội Israel đặt thành phố trong tầm pháo.

Israel chiếm cao điểm chiến lược này sau khi chính quyền tổng thống Syria Bashar al-Assad bị lật đổ hồi đầu tháng. Đỉnh Hermon trước đó được phi quân sự hóa và nằm dưới kiểm soát của lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc.

Các quan chức Israel ban đầu tuyên bố động thái chỉ là biện pháp mang tính tạm thời. Tuy nhiên,ông Netanyahu sau đó nhấn mạnh nhu cầu kiểm soát khu vực này vì lý do an ninh,khẳng định Tel Aviv sẽ không cho phép các nhóm vũ trang Syria đe dọa lãnh thổ Israel.

Chính phủ Israel cuối tuần trước thông qua kế hoạch do Thủ tướng Netanyahu đề xuất về mở rộng các khu định cư ở Cao nguyên Golan,cho biết mục tiêu của Tel Aviv là "tăng gấp đôi dân số tại đây".

Israel kiểm soát khoảng 2/3 diện tích Cao nguyên Golan sau chiến tranh năm 1967 với các nước Arab,đến năm 1981 thông qua luật sáp nhập vùng đất này vào lãnh thổ. Liên Hợp Quốc coi Cao nguyên Golan là một phần của Syria và đã yêu cầu Israel rút quân,song Tel Aviv từ chối.

Vị trí đỉnh Hermon ở Cao nguyên Golan. Đồ họa: AFP

Theo tổ chức Tiếng nói của Thủ đô,nhóm hoạt động tại Syria,quân đội Israel vẫn tiếp tục tiến sâu vào lãnh thổ nước này,chứ không dừng lại ở đỉnh Hermon,và đã tới làng Beqaasem cách thủ đô Damascus khoảng 25 km.

Ahmed al-Sharaa,thủ lĩnh nhóm vũ trang Hayat Tahrir al-Sham (HTS) đứng đầu phe đối lập tại Syria,cáo buộc Israel đã vượt qua "các ranh giới giao tranh" với những động thái gần đây. Một số nước Arab cũng cho rằng Israel đang lợi dụng tình trạng bất ổn hiện nay tại Syria để "chiếm đóng thêm nhiều lãnh thổ".

Phạm Giang (Theo CNN,AFP)