Trong cuộc gặp mặt những người đạt giải cao sau 25 năm tổ chức cuộc thi sản phẩm phần mềm "Trí tuệ Việt Nam" hôm 14-15/3 tại Thái Nguyên,nhiều chuyên gia đã đưa ra đề xuất để Việt Nam bắt kịp nhanh với xu thế công nghệ của thế giới. Sau 25 năm nhiều thí sinh từ cuộc thi này đã thành công trong sự nghiệp trở thành các chuyên gia,doanh nhân trong lĩnh vực công nghệ.

Nhìn lại quá trình phát triển ông Nguyễn Cao Trí - thí sinh tham gia cuộc thi "Trí tuệ Việt Nam" đạt giải năm 2000,đánh giá,công nghệ hiện nay đã thay đổi hoàn toàn so với 25 năm trước. Khi đó được học máy tính là một điều vô cùng đặc biệt và khó khăn. Nhưng ngày nay,học sinh cấp 1,cấp 2 đã có thể tiếp cận máy tính và công nghệ như một điều bình thường.

Ông Trí nhìn nhận,Việt Nam đã thu hẹp khoảng cách công nghệ đáng kể so với thế giới. "Tốc độ phát triển công nghệ của Việt Nam hiện nay so với thế giới gần như tiệm cận," ông nói. Tuy nhiên,giới trẻ chưa thực sự làm chủ công nghệ. "Nhiều bạn trẻ đang sử dụng thành tựu trí tuệ nhân tạo (AI) của thế giới nhiều hơn là có thể làm chủ nó",ông Trí nhận định. Để giải quyết vấn đề này,ông cho rằng,giải pháp cốt lõi là các trường đại học cần cập nhật chương trình đào tạo theo hướng thực tế hơn,gắn liền với nhu cầu doanh nghiệp và xu hướng toàn cầu.

Ông ví dụ,Trung Quốc,năm 2000,một vài công ty công nghệ như Alibaba,Tencent mới xuất hiện. Sau 25 năm,nhờ vào đào tạo và sự đầu tư mạnh mẽ từ Chính phủ,Trung Quốc đã trở thành cường quốc về AI,công nghệ ngang bằng quốc gia được xem là cái nôi của các công nghệ.

Ông Nguyễn Cao Trí. Ảnh: NVCC

Thái Bình Quý là thí sinh tham gia "Trí tuệ Việt Nam" năm 2005 với giải pháp IBMS - hệ thống quản trị doanh nghiệp thông minh,hiện là CEO VnResource. nhìn nhận,tốc độ phát triển công nghệ hiện nay đang theo cấp số nhân.

Ông Quý đặc biệt nhấn mạnh vào sự bùng nổ của AI. "Ba năm trở lại đây,AI thực sự bùng nổ,giải quyết được nhiều vấn đề trước đây tưởng chừng như không thể". Điều này đồng nghĩa với việc thời gian phát triển công nghệ đã rút ngắn đáng kể,tạo cơ hội lớn để Việt Nam bắt kịp xu hướng toàn cầu.

Tuy nhiên,để tận dụng cơ hội này,theo ông cần phải có sự chung tay của các doanh nghiệp,tập đoàn nhằm thúc đẩy biến công nghệ thành giải pháp thực tiễn có sức mạnh cạnh tranh toàn cầu. Ông cũng nhấn mạnh vào thế hệ Gen Z và Alpha - những người có khả năng tiếp cận công nghệ rất nhanh. "Thế hệ này học hỏi nhanh,có tư duy sáng tạo và sớm làm chủ các công nghệ mới như AI",ông nói,lưu ý rằng thay vì chạy theo xu hướng,giới trẻ cần tập trung để giải quyết các bài toán thực tế.

Ông Thái Bình Quý. Ảnh: NVCC

Những cơ hội mới

Sau 25 năm,công nghệ Việt Nam đã có những bước tiến lớn. Tuy nhiên,theo các chuyên gia,để thực sự bứt phá,Chính phủ cần sự đầu tư mạnh mẽ hơn vào giáo dục thực tiễn,chính sách thu hút nhân tài và tập trung vào các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn.

Phạm Hữu Ngôn,CEO Ahamove,tham gia "Trí tuệ Việt Nam" đạt giải năm 2004,cho rằng Việt Nam sở hữu lợi thế về nhân lực công nghệ so với các nước Đông Nam Á. Tuy nhiên,để khai thác tiềm năng này,chính phủ cần đóng vai trò định hướng phát triển. Ông dẫn kinh nghiệm từ Hàn Quốc,Trung Quốc cho thấy,để thúc đẩy công nghệ cao,vai trò dẫn dắt của chính phủ là rất lớn. Để không bị bỏ lại phía sau,Việt Nam nên tập trung vào các lĩnh vực mũi nhọn như blockchain,AI,bán dẫn. "Chính phủ cần vạch ra chiến lược rõ ràng để các công ty,trường đại học và nhân lực công nghệ có thể phát triển đúng hướng" ông Ngôn nhấn mạnh.

Ông Phạm Hữu Ngôn. Ảnh: Nhật Minh

CEO Ahamove đề cao yếu tố "thiên thời,địa lợi,nhân hòa". "Nếu không nắm bắt được xu hướng công nghệ,Việt Nam sẽ rất khó cạnh tranh với các quốc gia lớn",ông nói. Quan trọng nhất với người trẻ là xác định đúng thị trường,đúng thời điểm,xây dựng một đội ngũ mạnh. "Nếu làm được điều đó,Việt Nam có thể vươn xa trong công nghệ chuyên ngành và tạo ra những dấu ấn quan trọng trên bản đồ thế giới",ông khẳng định.

Chia sẻ về chính sách khoa học công nghệ gần đây,ông Thái Bình Quý cho rằng,với Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 193 của Quốc hội là những định hướng giúp cho toàn xã hội có một "vector chung" để tạo ra những cú hích lớn. Chính sách này giúp đồng bộ hóa quá trình chuyển đổi số,hỗ trợ nghiên cứu và đầu tư,từ đó tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Các cựu thí sinh cuộc thi sản phẩm phần mềm "Trí tuệ Việt Nam" nhận định,nếu tận dụng được cơ hội tốt này,Việt Nam có thể ngang bằng với các cường quốc công nghệ trên thế giới.

Nhật Minh